ادامه همکاری هنکن با لیگ قهرمانان اروپا

چند روز پیش فیلمی در اینترنت منتشر شد که در آن، هواپیماهای «اف-۱۴ تام‌کت» ایرانی، بمب‌افکن‌های روسی را اسکورت می‌کردند. این بمب‌افکن‌ها برای بمباران محل استقرار تروریست‌ها در خاک سوریه، از آسمان ایران گذر می‌کردند. در این فیلم، انواع بمب‌افکن‌های روسی دیده می‌شد؛ بمب‌افکن‌های استراتژیکی که عمدتا در زمان شوروی ساخته یا دست‌کم طراحی‌ شده‌اند. علاوه بر تام‌کت‌های ایرانی، یکی از بمب‌افکن‌ها بیشتر از بقیه جلب توجه می‌کرد. هواپیمایی بسیار بزرگ و پر سر و صدا با چهار موتور پروانه‌ای که ظاهری کاملا آنتیک دارد. اسم این هواپیمای پیر، «توپولوف ۹۵» است که در ناتو با نام «خرس» شناخته می‌شود. بمب‌افکنی ۶۰ ساله که پرواز آن، یادآور سال‌های سخت و طولانی جنگ سرد است.

شاید باور نکنید اگر بگوییم این هواپیما که هنوز پرواز می‌کند، دقیقا بعد از جنگ جهانی دوم ساخته شده و متعلق به عصر استالین است. پروژه‌ی ساخت توپولوف ۹۵ در اوایل دهه‌ی ۱۹۵۰ کلید خورد و در سال ۱۹۵۶ وارد خدمت شد. این هواپیما به عنوان رقیبی برای بمب‌افکن آمریکایی «بی-۵۲ استراتوفورترس» (B-52 Stratofortress) به دست مهندسی به نام «آندره توپولوف» (Andrei Tupolev) طراحی شد.

فیلم مربوط به اسکورت توپولوف ۹۵ توسط تام‌کت‌های ایرانی در آسمان ایران را می‌توانید از این‌جا ببینید:

.

داستان از آن‌جا شروع می‌شود که با پایان جنگ جهانی دوم و شروع جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی نیاز به داشتن یک بمب‌افکن بزرگ با توانایی حمل بمب اتمی را احساس کرد. دانش و فناوری ساخت بمب‌افکن‌های بزرگ در شوروی وجود نداشت. ولی آمریکایی‌ها بمب‌افکن‌های خیلی خوبی به نام «بی-۲۹ سوپرفورترس» (B-29 Superfortress) داشتند که در ماه‌های پایانی جنگ جهانی دوم، مرتب با آن شهرهای ژاپن را بمباران می‌کردند. بی-۲۹ دقیقا همان هواپیمایی است که بمب‌های اتمی را روی شهرهای هیروشیما و ناکازاکی ژاپن انداخت. پدافند هوایی و هواپیماهای ژاپنی،‌ گه‌گاه می‌توانستند بعضی از این بمب‌افکن‌ها را هدف قرار دهند. آن‌هایی که جان سالم به در می‌بردند، ولی آسیب دیده بودند، مجبور به فرود اضطراری در خاک شوروی می‌شدند. بدین ترتیب چند فروند بمب‌افکن پیشرفته‌ی بی-۲۹ آمریکایی، مثل هدایای آسمانی برای مهندسان شوروی به زمین آمد. آندره توپولوف توانست به کمک دیگر مهندسان روسی، این هواپیما را کالبد شکافی کند و با مهندسی معکوس، اولین بمب‌افکن بزرگ با توانایی حمل بمب اتمی این کشور را به نام «توپولوف ۴» بسازد. از آن‌جا که سازمان ناتو خیلی دوست دارد روی هواپیماهای روسی اسم بگذارد، نام این یکی را «گاو» (Bull) گذاشت. حالا با ساخت توپولوف ۴، اتحاد جماهیر شوروی صاحب هواپیمایی با توانایی حمل بمب اتمی شده بود. ولی این هواپیما یک مشکل اساسی داشت. مشکل این بود که برد پروازش کم بود و نمی‌توانست به شهرهای آمریکا برسد تا در صورت بروز جنگ احتمالی، مثلا یک بمب اتمی روی نیویورک بیندازد.

بنابراین در سال ۱۹۵۲، دولت شوروی از شرکت توپولوف و رقیب آن یعنی «مایازیشیف» (Myasishchev) خواست بمب‌افکنی بسازند که بتواند ۱۱ تن بمب را تا فاصله‌ی ۸۰۰۰ کیلومتری حمل کند؛ دقیقا مسافتی که برای رسیدن به قلب آمریکا نیاز است. مایازیشیف هواپیمایی چهار موتوره و بسیار پیشرفته به نام «ام-۴» ساخت که در ناتو با نام «گاومیش آمریکایی» شناخته شد. این هواپیما فناوری‌های جدیدی را به کار گرفته بود که کاملا در مرزهای توانایی‌های فنی مهندسان شوروی قرار داشت. به همین دلیل بسیاری از این فناوری‌ها پختگی لازم را نداشتند و این باعث شده بود که ام-۴ خیلی هواپیمای قابل اعتمادی نباشد. در عوض توپولوف تلاش کرد از فناوری‌هایی که قبلا امتحان خود را پس داده بودند استفاده کند و خیلی به دنبال ایجاد انقلاب تکنولوژیکی در بمب‌افکن جدید خود نباشد. بدین ترتیب شرکت توپولوف هواپیمایی به نام توپولوف ۹۵ را ساخت. همان هواپیمایی که اولین بار در سال ۱۹۵۶ وارد خدمت شد و چند روز پیش از آسمان ایران هم رد شد.

توپولوف ۹۵ یک هواپیمای غول‌پیکر است. این بمب‌افکن ۴۶ متر طول دارد و فاصله‌ی نوک دو بال آن از یکدیگر، ۵۰ متر است. این هواپیمای ۹۰ تنی با چهار موتور «توربوپراپ» به پرواز در می‌آید. نوعی موتور توربینی گازی که به جای استفاده‌ی مستقیم از فشار گاز خروجی به عنوان پیشران، از گردش محور توربین برای گرداندن پروانه استفاده می‌کند. این موتورها می‌توانند توپولوف ۹۵ را با سرعت ۸۰۰ کیلومتر بر ساعت به پرواز در آورند. به هر صورت آن زمان فناوری ساخت موتورهای جت در شوروی آن‌قدر پیشرفت نکرده بود که بتواند مثل بی-۵۲ از چنین موتورهایی استفاده کند. برخلاف دیگر هواپیماهای مجهز به موتور پروانه‌ای، بال‌های این هواپیما عمودی نیست و ۳۵ درجه به عقب خم شده است تا بدین ترتیب خیلی آسان‌تر به سرعت‌های زیاد برسد.

به هر موتور، دو پروانه‌ با تیغه‌هایی به طول ۵٫۴ متر نصب شده که برخلاف جهت یکدیگر گردش می‌کنند. این گردش خلاف جهت، باعث می‌شود که موتور بهینه‌تر کار کند ولی در ضمن سر و صدای خیلی زیادی ایجاد می‌شود. به همین دلیل هم توپولوف ۹۵ به عنوان پر سر و صداترین هواپیمای جهان شناخته می‌شود و ادعا شده که حتی زیردریایی‌های آمریکایی وقتی زیر آب هستند می‌توانند به هنگام عبور این هواپیما از بالای سرشان، با استفاده از گنبدهای سونار خود، صدای آن را بشنوند. جنگنده‌هایی که آن را اسکورت می‌کنند هم صدای آن را بلندتر از صدای موتورهای هواپیمای خود می‌شنوند.

رسالت نخست این هواپیما، بمباران اهداف زمینی بود. با این حال زمانی که فناوری موشک‌ها پیشرفت کرد دیگر این وظیفه کمتر به کار می‌آمد. ولی طراحی توپولوف ۹۵ به صورتی است که به راحتی می‌توان آن را ارتقاء داد و برای ایفای نقش‌های جدید استفاده کرد. مثلا یکی از نقش‌های جدیدتر این هواپیما، گشت دریایی است. این هواپیما در دوران جنگ سرد در آسمان اقیانوس‌های جهان پرواز و بر رفت و آمد کشتی‌های غربی نظارت می‌کرد. حتی می‌توانست به سواحل آمریکا نزدیک شود و آن‌ها را زیر نظر بگیرد. بعدها این هواپیما به صورتی تغییر کرد که بتواند موشک‌ کروز حمل کند.

ماموریت فضایی اروپا و روسیه، یعنی «اگزومارس» (ExoMars) به آغاز کار خود نزدیک شده است. هدف این ماموریت، ارسال یک مریخ‌نورد پیشرفته روی سطح مریخ است ولی در اولین مرحله، ماهواره‌ای به مریخ فرستاده می‌شود تا بر روی گازهایی مثل متان در اتمسفر این سیاره تحقیق کند.

مسوولان هر دو سازمان فضایی اروپا و روسیه (ESA و Roscosmos) بررسی ماهواره و مریخ‌نوردی که قرار است در ماموریت‌های ExoMars استفاده شوند را دیروز به پایان رساندند.

مدارگردی که به مریخ فرستاده می‌شود، یک کاوشگر آزمایشی را هم به سطح سیاره‌ی سرخ ارسال خواهد کرد. این کاوشگر، تکنولوژی‌هایی که برای فرود یک مریخ‌نورد لازم خواهد بود را مورد بررسی قرار خواهد داد. فرستادن یک مریخ‌نورد توسط برنامه‌ی ExoMars برای سال ۲۰۱۹ برنامه‌ریزی شده است.

ماموریت ExoMars تا به امروز چند باری دچار تغییرات بزرگ شده است. این برنامه را آژانس فضایی اروپا برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ به راه انداخت. در ابتدا این برنامه به بزرگی امروز نبود، اما برنامه ExoMars به‌قدری بزرگ شده است که در حال حاضر ۱٫۳ میلیارد یورو هزینه برای آن برآورد شده است. آژانس فضایی روسیه یعنی Roscosmos هم به برنامه‌ی ExoMars پیوسته است.

آژانس‌های فضایی اروپا و روسیه تصمیم گرفته‌اند تا سطح‌نشینی (Lander) را به قطب جنوب ماه بفرستند؛ منطقه‌ای که تا به امروز ناشناخته باقی مانده است.

اکتشاف‌های شوروی در اواسط دهه‌ی هفتاد میلادی در ماه متوقف شده بود. ماموریت لونا ۲۷ قرار است این اکتشافات را ادامه دهد.

این سطح‌نشین، طی مجموعه‌ای از ماموریت‌ها قرار است سطح ماه را برای بازگشت انسان به آن آماده کند. بررسی وضعیت سطح ماه برای سکونت انسان هم یکی دیگر از اهداف ماموریت است. بررسی این موضوع هم که آیا آب یا مواد معدنی دیگری در ماه برای تولید سوخت و اکسیژن وجود دارد، از وظایف کاوشگری است که به ماه فرستاده خواهد شد.

دو دهانه‌ی برخورد شهاب سنگ، اخیرا در سوئد پیدا شده‌اند. این دهانه‌ها، مربوط به ۴۶۰ میلیون سال پیش هستند و پدیده‌ی برخورد دو شهاب به‌صورت هم‌زمان به زمین را نشان می‌دهند.

محققان با پیدا کردن دو دهانه‌ی برخوردی، ثابت کرده‌اند که دو شهاب سنگ‌ به‌صورت هم‌زمان به زمین برخورد کرده‌اند.

پژوهشگران دانشگاه گوتنبرگ می‌گویند که اولین دهانه‌ی برخوردی که پیدا کردند، ۷/۵ کیلومتر قطر داشت، در حالی که دومین دهانه، در فاصله‌ای ۱۶ کیلومتری پیدا شد و قطرش یک دهم دهانه‌ی برخورد اولی بود. این دو دهانه‌ی برخورد در منطقه‌ی Jämtland سوئد پیدا شده‌اند.

«اریک استرکل»، از دانشگاه گوتنبرگ در این باره می‌گوید: «برخورد این دو شهاب به‌صورت هم‌زمان و در ۴۵۸ میلیون سال پیش رخ داده است.»